5. Improviseren

Je hebt de sessie tot in de puntjes voorbereid. Je weet precies wat de herbergier gaat zeggen om de karakters op hun volgende grootse avontuur te sturen. Je hebt een prachtige kaart getekend en monsters staan gereed voor epische gevechten. En dan, als jullie nog geen vijf minuten aan het spelen zijn, vraagt een van de spelers: ‘Is er in deze stad een boekenwinkel? Mijn karakter zou namelijk graag een cadeautje kopen voor de tovenaar en dat gaan brengen voor diens verjaardag.’ Wacht, wat?! Dat had je niet zien aankomen. Een boekenwinkel? Die is er vast wel, maar hoe ziet die er dan uit, wat voor boeken hebben ze er en van wie is die winkel eigenlijk? Zo ver was je nog niet met het uitdenken van deze stad. Help! Wat nu?

Improviseren

Je kunt als Gamemaster nog zo veel voorbereiden, maar spelers zullen je altijd verrassen met hun vragen, ideeën en acties. Voorbereidingen en plannen overleven het contact met de spelers vaker niet dan wel. En dan moet je improviseren, ter plekke iets bedenken.

Als Gamemaster zul je altijd improviseren. Je kunt namelijk nooit 100% voorspellen welke vragen de npc’s op zich afgevuurd krijgen of je krijgt als Gamemaster een vraag over de setting of wereld waarover je nog niet nagedacht hebt. Je bedenkt dan ter plekke wat deze persoon in jouw wereld zou antwoorden of je gebruikt de kennis die je wel hebt over de wereld om antwoord te geven op de vraag van je speler.

Ook kan het wel eens zijn dat spelers een hele andere kant op gaan dan dat je verwacht had, zoals in de introductie hierboven. De richting die jij bedacht had voor de sessie, kan eigenlijk meteen de prullenbak in want je weet dat je nooit alles gaat redden in een sessie van 3 tot 4 uur. Dat geeft ook niet, want dit is blijkbaar de kant die de spelers op willen en misschien komt daar weer een heel nieuw avontuur uit voort. Misschien is de winkelier uit de boekenwinkel wel op zoek naar een zeldzaam boek of komen de boeken in de winkel ineens tot leven en vallen ze de klanten aan?

Voorbereiding vs. improvisatie

Iedere Gamemaster heeft een eigen manier van voorbereiden. Sommigen denken een hele wereld tot in de puntjes uit en maken daarmee een setting die hen heel veel vrijheid geeft om te reageren op alles wat de spelers verzinnen. Zij bedenken van tevoren de mogelijke ontmoetingen die de spelers kunnen hebben, de opdrachten die de karakters zullen krijgen en welke monsters ze kunnen tegenkomen. Deze manier kost meer voorbereidingstijd, maar het kan je helpen als je niet erop vertrouwt dat je meteen kunt reageren op de vragen en ideeën van je spelers. Het kan ervoor zorgen dat je de spelers een bepaalde kant op stuurt en hen minder de vrijheid geeft om de wereld te verkennen. Maar zelfs binnen een uitgebreide voorbereiding zouden spelers nog altijd het gevoel kunnen hebben dat ze iets te kiezen hebben en niet dat het verhaal al helemaal voor hen uitgedacht is.

Andere Gamemasters bereiden heel weinig van tevoren voor en bedenken ter plekke wat de spelers gaan doen. Met slechts een half kantje aantekeningen runnen zij urenlange sessies en ze lijken op iedere vraag of actie wel een antwoord te hebben. Deze manier kun je gebruiken als je iets vertrouwder bent met het systeem en de wereld waarin je speelt, de personages die je gebruikt en de spelers met wie je aan tafel zit. Je ziet vaak dat hoe meer ervaring je als Gamemaster krijgt, hoe minder sessievoorbereiding je nodig hebt en hoe meer je gaat vertrouwen op je improvisatietalent.

Tips & Tricks

Of je nu voor de eerste keer Gamemaster bent of al jaren spellen speelt, improvisatie zul je altijd tegenkomen. Wat kun je doen om improvisatie zo makkelijk mogelijk te maken en ervoor te zorgen dat de sessie door blijft lopen, terwijl je probeert te bedenken wat je nu weer gaat antwoorden op deze vraag?

Mogelijkheden voorbereiden

Soms vraagt een speler ineens naar een detail waarover je helemaal nog niet nagedacht hebt of ze lopen door de stad en ze willen ineens iemand aanspreken. Hoe bedenk je ter plekke een personage of situatie? Het kan helpen om alvast enkele lijstjes voor te bereiden. Lijsten met namen van tavernes, winkels die je kunt tegenkomen in de stad, korte beschrijvingen van personages, voorwerpen die te vinden zijn in een winkel; alles wat je zomaar in het spel kunt gebruiken. Zo heb je altijd een eerste antwoord paraat als je spelers bedenken om met de toevallige voorbijganger te gaan praten of zomaar de eerste winkel links binnen te stappen.

Encounters recyclen

Als spelers een hele andere kant op gaan dan je van tevoren bedacht had, betekent het niet dat je al je voorbereidingen meteen in de prullenbak hoeft te gooien. Wie weet komt die confrontatie met de trol over een paar sessies nog van pas als ze besluiten weer een hele andere kant op te gaan. Ook weten spelers niet wat je voorbereid hebt, dus misschien komen ze dit personage niet nu tegen maar wel als ze over een half uur rustig thee zitten te drinken bij de oude tovenaar. Bewaar de ontmoetingen, gevechten, personages en ideeën die je niet hebt kunnen gebruiken en zet ze later weer in.

Pauze inlassen

En als je echt niet meer weet wat je moet zeggen, zeg je gewoon tegen je spelers: ‘Laat me hier even over nadenken.’ Neem even pauze en nieuwe ideeën komen als vanzelf weer naar boven. Kijk ook even door je voorbereiding heen of door aantekeningen van vorige sessies. Misschien zit daar nog het antwoord tussen.

Improviseren lijkt in het begin soms een beetje eng, maar de spelers weten niet wat jij van tevoren hebt bedacht of wat jij ter plekke verzint. Ook zij improviseren de hele tijd, omdat ze moeten reageren op wat jij hun voorschotelt. Je houdt elkaar scherp en vaak komen de leukste momenten aan tafel voort uit onverwachte situaties of een briljante ingeving. Laat je verrassen!