Categorie: Ontdek (Page 3 of 4)

3. Roleplay

26-09-21 / Roeland

Een belangrijk onderdeel van roleplayinggames is natuurlijk de roleplay. Maar wat is roleplay precies? Geen zorgen, verkleedpartijen en acteerlessen zijn helemaal niet nodig. Net zoals veel dingen in deze hobby, is roleplay ook breed invulbaar of zelfs weg te laten. Lees verder en bepaal zelf de rol van roleplay.

Waar de meeste avonturen beginnen, in de taveerne. Hier vind je vaak mooie kansen om je karakter te spelen.

Uitleg in het kort
Roleplay, ookwel 'rollenspel', is simpelweg het vertolken van een rol. Voor roleplayinggames betekent het dat je de rol van een karakter speelt. Spelers - waaronder de Gamemaster - bepalen de woorden en daden van hun karakter(s) aan de hand van hoe zij het karakter interpreteren. Spelers kiezen acties die passen bij het karakter passen, of spreken alsof hun karakter het zegt.

Roleplay is simpel

Iedereen kan roleplayen. Soms is het zo simpel als het kiezen van een actie die bij de vaardigheden of persoonlijkheid van het karakter past. Wil je meer doen? Dat kan, maar hoeft niet. Soms worden roleplayinggames in media afgebeeld met verkleedpartijen en overdreven acteerwerk. Dat is natuurlijk niet hoe de meeste mensen het doen.

Tijdens het spel ben je niet altijd in-karakter maar praat je als jezelf met medespelers over jullie contract, vraag je of je een bepaalde actie kan proberen of doe je gezellig met de mensen aan tafel. Roleplay gebeurt in momenten, zoals wanneer een karakter van de Gamemaster wordt aangesproken of wanneer spelers in-karakter praatjes met elkaar maken.

Iedereen heeft zo zijn eigen voorkeur en daarom is het belangrijk om hier als groep over te communiceren. Sommige mensen zoeken veel roleplay, terwijl anderen juist alleen graag vechten. Daarom moet er een balans worden gevonden.

Balans

Een paar belangrijke invloeden bepalen de rol van roleplay in een RPG. De grootste hiervan zijn: het RPG-systeem, de Gamemaster en de spelers.

Gamemaster
Als verteller en scheidsrechter bepaalt de Gamemaster veel in het spel. Zo ook de wereld met daarin alle uitdagingen die de spelers tegenkomen. Afhankelijk van het verhaal dat de GM heeft gemaakt kan het spel vol politieke intrige en verraad zitten, maar het kan daarintegen ook een simpele hack 'n slash zijn. Het is dus belangrijk om te letten op de hoeveelheid en moeilijkheid van sociale (en dus roleplay) uitdagingen.

Spelers
De spelers hebben veel keuze in hoeveel ze roleplayen, ongeacht het systeem. Sommige spelers willen alleen vechten en praten zelden, terwijl anderen eigenhandig een hele avond kunnen vullen met in-karakter gesprekken. Je kan merken dat de sociale band van spelers ook bepalend is voor roleplay. Mensen die elkaar goed kennen zijn meer op hun gemak met roleplay dan met vreemden. Als nieuwkomer kan het daarom lastig zijn om mee te doen en vooral om te durven. Uiteindelijk leer iedere speler voor zichzelf wat die fijn vindt, en past ergens bij.

RPG-systeem
Roleplay kan via de regels van een systeem worden aangemoedigd (of juist ontmoedigd). Zo geven sommige systemen bonussen voor goede roleplay of geven veel ruimte voor eigen invulling. Als mensen de ruimte krijgen om creatief te zijn, komen er zo vaak leuke en hilarische momenten van. Maar er zijn ook spelers die die ruimte niet eens nodig hebben. Veteranen 'reflavoren' soms onderdelen van een systeem omdat ze het leuker vinden, ookal veranderd er qua regels niets.

Al deze invloeden zijn de reden dat veel groepen een zogenaamde ‘sessie 0’ houden, waarin verwachtingen en wensen in het spel worden besproken voordat de eerste sessie begint. Lees hier meer over Sessie 0.

Reflavor
Het veranderen van voorwerpen, wezens of effecten zonder dat het invloed heeft op de regels. Alleen de ‘smaak’ verandert, zoals bijvoorbeeld de kleur van iemands spreuken of de vorm van een zwaard van longsword naar katana.

Vormen van roleplay

Er zijn oneindig veel manieren om te spelen. Sommige mensen houden erg van roleplay en spreken als hun karakter wanneer ze maar kunnen. Anderen vinden het goed genoeg om alleen de acties te beschrijven.

Zo kan je bijvoorbeeld de acties van je karakter in de 1ste óf 3e persoon beschrijven: ‘Mijn karakter probeert de bandieten te overtuigen om hun wapens neer te leggen.’

Metagamen
Dit gebeurt als je karakter kennis van de speler gebruikt, terwijl die dat niet hoort te weten. De meeste mensen keuren metagemen af omdat het als valsspelen wordt gezien.

Maar je kan ook zeggen: ‘Ik weet wat jullie denken, heeft hij nou 6 of 5 fireballs afgevuurd? Nou, om eerlijk te zijn, in al deze heisa ben ik het zelf ook vergeten. Maar dit is een Wand of Fireballs, het machtigste wapen in deze dimensie. Je moet jezelf nu één vraag stellen: “Is dit mijn geluksdag?” Zeg het maar, tuig! ‘

Beide manieren zijn even goed. Gaandeweg komt iedereen te weten wat voor diegene wel of niet leuk is. Blijf nieuwe dingen proberen en zoek spelers die bij jouw manier van spelen passen. Vind jouw rol in het spel!

3. One shots en campagnes

26-09-21 / Roeland

Sessie

In de wereld van de RPG’s zul je de term ‘sessie’ vaak voorbij horen komen. Goed om hem even uit te leggen dus. Een sessie is een enkel moment waarop een spel wordt gespeeld. Vaak duurt een sessie zo rond de 4 uur (maar kan natuurlijk ook zeker korter of soms zelfs langer duren). Elk moment dat een groep bij elkaar komt om een RPG te spelen – of het nu om een kort of lang avontuur gaat – heet dus een sessie.

One shot

Een avontuur van een enkele sessie (ook wel een one-shot genoemd), is een avontuur die je in één keer uitspeelt. In dit avontuur heb je een bepaalde missie die je relatief snel kunt voltooien. Denk hierbij aan het vinden van een schat in een nabijgelegen grot of het vervoeren van een kar van de ene stad naar de andere. In een one shot is er vaak een enkel gevecht en een enkel doel om de speeltijd relatief kort te houden. One shots zijn een leuke manier om kennis te maken met het spel en verschillende systemen, maar ook om eens met iemand anders samen te spelen of misschien wel eens uit te proberen hoe het is om een spel te leiden in plaats van het zelf te spelen.

Campagne

Een campagne is een langdurend avontuur. Dit kan van een aantal maanden tot zelfs wel jarenlang duren en bestaat daardoor uit vele – vaak tientallen – sessies (afhankelijk van hoe lang de campagne duurt). Een campagne speel je voor de duur van het avontuur (vaak) met dezelfde groep mensen. Bij een campagne wordt er vaak toegewerkt naar een groter doel, waarbij er allerlei dingen tussendoor gebeuren. De groep spelers start ergens – soms als bekenden van elkaar, maar soms ook als wildvreemden en werkt samen om het doel te bereiken. In de campagne is er tijd om elkaar te leren kennen (als spelers, maar ook als karakter), de vaardigheden van je karakter te ontwikkelen en de wereld waarin je je bevindt te ontdekken. Een campagne is dus in alle opzichten vele malen uitgebreider dan een one-shot. De mogelijkheden zijn vaak ruimer, omdat er simpelweg meer tijd is. Wil je een hele sessie besteden aan het ontdekken van een stad? Dan kan dat. Maar ga je liever op avontuur om te ontdekken waarom er mensen blijven verdwijnen uit de nabijgelegen stad, dan kan dat ook. De mogelijkheden zijn oneindig.

2. Zo werkt het

26-09-21 / Roeland

De Gamemaster is de leider van het spel. Het is een belangrijke rol bij het spelen van tabletop roleplayinggames: zonder Gamemaster kan je namelijk geen spel spelen. Gamemasters gebruiken hun fantasie om jou en je groep door het spel te leiden. Voor sommigen kan het lijken alsof de Gamemaster geen speler is, maar niets is minder waar; de Gamemaster is druk met het spelen van karakters én veel meer. Veel mensen zijn liever Gamemaster dan een standaard speler. Lees verder en leer de rollen van een Gamemaster en wat het bijzonder maakt.

De Gamemaster

De rol van Gamemaster is belangrijkste in het spel, en voor sommigen de leukste. Je hebt verschillende rollen in het spel die je veel creatieve vrijheid en mogelijkheden geven. Hieronder vind je enkele basisrollen, maar elke Gamemaster heeft een eigen invulling.

Rol 1: Verteller

De Gamemaster is de auteur van het verhaal en kiest wat de spelers gaan beleven. Er zijn verschillende opties zoals geprepareerde avonturen, maar zelfs dan kan een Gamemaster er een eigen draai aan geven. Dit betekent niet dat het complete verhaal van begin tot eind klaar moet staan voor de spelers om in te duiken. De Gamemaster kan voor een bepaalde sessie voorbereiden wat handig lijkt, en de rest improviseren. Lees hier meer over improviseren.

Rol 2: Regisseur

Als Regisseur speel je de wereld. Alle personages, gebeurtenissen, informatie wordt door de Gamemaster bepaald. Hierdoor kan een Gamemaster het spel leiden met encounters: situaties voor de spelers om op te lossen zoals gevechten of obstakels in hun reis. De Gamemaster kan ook allerlei wezens spelen, zoveel als die maar wilt. Denk bijvoorbeeld aan een nobele koning, een verkoper die de spelers oplicht of een trol die slechts kwaad is omdat hij zijn favoriete knuppel is kwijtgeraakt. Hoe de spelers ermee omgaan, is altijd een verrassing!

Rol 3: Scheidsrechter

Roleplayinggames blijven een spel en daar komen regels aan te pas. Het is niet de taak van de Gamemaster om alle regels perfect te kennen, maar om te bepalen welke regels worden gebruikt en om de resultaten te interpreteren. De Gamemaster bepaalt of iets mogelijk is, hoe dat mogelijk is en wat er eventueel voor nodig is. Als voorbeeld kan een speler bijvoorbeeld vragen om iets te doen en de Gamemaster geeft aan welke vaardigheid daarvoor nodig is. Wanneer de speler daarvoor een dobbelsteen moet rollen, bepaalt de Gamemaster de uitkomst op basis van het gerolde resultaat. De Gamemaster kan ook zeggen dat een actie onmogelijk is en geen poging verdient, of dat een karakter een bepaald feit onmogelijk kan weten.

Coöperatief

Het is belangrijk om te onthouden dat de Gamemaster aan dezelfde kant als de rest van de spelers staat. In alle aspecten van het spel, zelfs in gevechten, wordt er samengewerkt voor een leuke beleving. Roleplayinggames zijn coöperatieve spellen en ondanks alle uitdagingen blijft het einddoel plezier voor iedereen.

De Gamemaster maakt allerlei leuke en soms lastige uitdagingen voor de andere spelers. Zorg echter dat het niet té moeilijk wordt. Als Gamemaster is het simpel om iets erg makkelijk of moeilijk te maken. Om er tussenin te zitten, dat is een kunst. Dat geldt voor alles van gevechten tot puzzels. Wees niet bang om fouten te maken en terug te draaien of om hints te geven als iets in de weg zit van ieders plezier.

Dit geldt ook voor regels. Regeldiscussies zijn een bekend fenomeen in roleplayinggames. Daarom komt het ook vaak als onderwerp bij een sessie 0. In principe heeft de Gamemaster altijd het laatste woord betreft regels. Een Gamemaster kan zelfs regels breken, mits het geen uitzonderlijke impact heeft of is overlegd. Er zit een groot verschil tussen het aanpassen van een willekeurig monster en de krachten van een speler afpakken omdat het te vaak nuttig lijkt. Overleg van te voren welke huisregels worden gebruikt en bewaar regeldiscussies voor na de sessie. Tot die tijd bepaalt de Gamemaster hoe het werkt.

Benodigdheden

Een Gamemaster zijn is makkelijker dan je zou denken. Het vergt alleen wat durf om te beginnen, en vaak vind je dan al snel je weg. Er is niet veel nodig om te starten, afhankelijk van het systeem.

Verhalen en fantasie

Het is wellicht makkelijk te raden, maar als Gamemaster heb je wat fantasie nodig. Hoe meer, hoe beter. Voor wie niet zo’n rijke fantasie heeft, geen zorgen! Zelfs als je het moeilijk vindt zelf hele werelden te creëren, is dat niet een vereiste om een mooi verhaal te vertellen samen met je vrienden. Er zijn genoeg verhalen bedacht door anderen die je online of in boeken kan vinden. Deze zullen een geweldige opstap bieden wanneer je eerst meer ervaring wilt krijgen in het spel leiden. Vanuit de bestaande verhalen kun je langzamerhand steeds meer eigen elementen toevoegen en het zo je eigen maken.

Voorbereiding

Naast fantasie heeft de gemiddelde Gamemaster vaak wat tijd nodig om de volgende sessie voor te bereiden. Hoeveel tijd de preparatie kost, verschilt per Gamemaster. Sommigen prepareren zelfs niks en vertrouwen op hun improvisatietalent. Voor het begin van een campagne is het aangeraden om in ieder geval de basisregels van het systeem te kennen en om een basisstructuur van de wereld te maken met de belangrijkste info die spelers kunnen vragen.

De standaard sessievoorbereiding gebeurt meestal tussen sessies door en bestaat uit het voorspellen wat er zal gaan gebeuren. Gaan de karakters naar een stad, dan moet deze bewoners en wat winkels hebben. Misschien is er recent een gevaarlijk monster gespot als avontuur voor de spelers.

Een verborgen truc van veel Gamemasters is om ideeën te recyclen. Wordt er iets uit de voorbereiding niet gebruikt? Gebruik het een volgende keer. Zo is de moeite nooit verspild. Een andere truc is om altijd te doen alsof het volgens plan verloopt, ookal heb je zojuist een hele geschiedenis voor een glimmend standbeeld moeten bedenken omdat de spelers denken dat het belangrijk of interessant is.

Materiaal

Qua materiaal is er weinig verplicht, maar veel dingen maken het leven makkelijker. De Gamemaster heeft natuurlijk dobbelstenen nodig die passen bij het systeem. Ook de regelboeken en eventuele geprepareerde avonturen zijn belangrijk, maar niet per se de verantwoordelijkheid van de Gamemaster om te betalen en bewaren.

Om te voorkomen dat andere spelers zien wat er achter de figuurlijke schermen gebeurt, zijn er letterlijke schermen bedacht. Deze schermen worden ook wel Gamemaster-schermen genoemd. Ze bestaan vaak uit een drie- of vierluik gemaakt van stevig karton die een deel van de tafel afschermen voor de ogen van de spelers. Aan de binnenkant kan handige informatie staan voor tijdens het spel: zoals korte informatie over de karakters, belangrijke regels en natuurlijk eigen notities. Sommige Gamemasters kiezen ervoor om hun dobbelsteenresultaten achter hun scherm (dus geheim) te houden, maar dit verschilt per Gamemaster.

Deze tafel is helemaal klaar voor een avondje Blades in the Dark!

De exacte spullen die nodig zijn om een systeem te gebruiken, staan vaak ook in een speciale Gamemastersectie van het bijbehorende regelboek. In die gids zal je ook meer informatie en tips vinden over hoe je je kan voorbereiden en een spel kan neerzetten voor dat specifieke systeem.

Waarom niet zelf GM’en?

Als Gamemaster heb je complete vrijheid en kun je jouw fantasie de vrije loop laten. Neem spelers mee op geweldige avonturen, dwars door onvoorspelbare jungles, langs duizelingwekkende kliffen en naar unieke steden met bizarre wetten omtrent de kleur groen. Van het kleinste beestje tot de grootste titaan, de Gamemaster bepaalt het wat en waar in de wereld.

Laat jij je spelers verschillende sterrenstelsels verkennen en een intergalactische oorlog stoppen, of gaan ze op avontuur om een groep dwergen de helpen met het verslaan van een draak die in hun oude thuis bivakkeert? Jij bepaalt. Is magie mysterieus en onbereikbaar behalve voor grootste legendes, of heeft iedere avonturier en zijn moeder een staf paraat? Al deze keuzes zijn aan jou als gamemaster om vast te stellen. Al deze vrijheid, creativiteit en natuurlijk de trots van een leuke sessie is waar Gamemasters het voor doen. De Gamemaster leeft mee met de spelers, bij de overwinningen én nederlagen. De Gamemaster is deel van het team.

Wees niet bang om eens een oneshot te proberen voor een groep spelers die je al kent, want oefening baart kunst. Online bestaan er ook veel hulpmiddelen met videos en fora vol uitleg, voorbeelden en meer dan je zou kunnen bedenken.

Ook bij Dutch20 ben je welkom met al je vragen en ideeën. Rekruteer spelers, stel vragen aan andere Gamemasters of vertel iedereen hoe cool jouw sessie was.

2. Systemen & Regels

26-09-21 / Roeland

Roleplayinggames hebben veel varianten, ook wel systemen genoemd. Het systeem is niet alleen regelboeken, maar ook uitbreidingen, miniaturen en soms zelfs software. Toch is de bulk van ieder systeem een aantal regels en richtlijnen. Lees verder om te leren hoe dat precies werkt en hoe systemen precies in elkaar steken.

Systemen

De meeste RPG-systemen delen dezelfde kern. Een set regels en richtlijnen om mee te spelen. Vaak komt dit in de vorm van een kernregelboek, maar er bestaan ook systemen die alles op een enkel A-4’tje hebben staan. Met zulke variatie is er dus voor iedereen wel een systeem te vinden.

Edities

Voor populaire systemen bestaan er meerdere edities, zoals bijvoorbeeld Dungeons & Dragons op dit moment 5 edities heeft. Voor elke editie zijn er uitbreidingen en extra’s, vaak in de vorm van handige opties voor spelers, geprepareerde avonturen of nieuwe lore.

De nieuwste versie wordt niet altijd door iedereen gespeeld. Er zijn soms fans die liever gebruikmaken van oude edities om verschillende redenen, zoals voorkeur voor de oude regels of omdat ze wachten tot er meer producten voor de nieuwe editie zijn.

Uitbreidingen

Naast de basisregels hebben veel systemen apart verkrijgbare uitbreidingen. Dit zijn vaak uitbreidingen op de regels, zoals opties voor karakters of hulp voor de Gamemaster. Deze toevoegingen breiden het systeem uit en dat kan soms complex worden. Daarom is het voor veel groepen gebruikelijk om van tevoren te overleggen over welke uitbreidingen worden gebruikt.

Geprepareerde avonturen

Gamemasters hebben het soms druk met hun belangrijke rollen en taken. Het verhaal vertellen, regels handhaven en improviseren door karakteracties zijn slechts een paar voorbeelden van het geheel. Geprepareerde avonturen kunnen de last verminderen en zijn een voorbeeld voor beginnende Gamemasters.

Geprepareerde avonturen bevatten een compleet verhaal, uitgedacht van begin tot eind. Je vindt er informatie voor de Gamemaster, beschrijvingen, monsters, locaties en zelfs tips voor als spelers voor bepaalde acties kiezen.

Vanwege alle informatie die erin staat, mag normaal alleen de Gamemaster zo’n boek lezen. Het is gebruikelijk dat spelers die hetzelfde avontuur vaker hebben gespeeld hun kennis niet misbruiken. De Gamemaster kan hier ook rekening mee houden door kleine veranderingen te maken.

Lore

Iets zeldzamer dan de rest maar niet onbelangrijk; lore-producten zijn bedoeld als entertainment en inspiratie voor spelers van het systeem. Ze bevatten informatie over de wereld, zoals geschiedenis, culturen en locaties. Dit komt natuurlijk met afbeeldingen om nóg meer de verbeelding te wekken. Hoewel dit al interessant klinkt, is het ook een bron van inspiratie voor spelers, met name de Gamemaster. Het bouwen van een wereld is een grote taak en dat wordt hiermee iets makkelijker.

Verschillen

Setting

Het genre, de thema’s en de wereld waarin alles zich afspeelt. De setting is een belangrijk onderdeel van RPG’s, omdat het alles in het spel vormgeeft, waaronder de regels. Hoeveel invloed het ook heeft, de gegeven setting gebruiken is geen verplichting.

De meeste settings zijn niet in één woord te beschrijven, maar vallen onder meerdere categorieën of thema’s zoals dungeon-crawler, hack ’n slash, sciencefiction, grimdark en veel meer.

Regels

Een systeem kan veel of weinig regels hebben, en daarnaast maakt de focus van de regels ook verschil.

Met meer regels brengen extra opties voor allerlei aspecten van een systeem. Dat is fijn voor mensen die van optimalisatie en veel keuze houden. Het kan echter lastig zijn voor beginners of minder betrokken spelers. Minder regels geven daarentegen vrijheid, maar het nadeel kan daarbij zijn dat er veel eigen invulling wordt gevraagd. Vaak geven creatieve spelers en spelers die van roleplay houden hier de voorkeur aan.

De focus van een systeem kan op bepaalde onderdelen liggen zoals exploratie, roleplay of vechten. Dit maakt een systeem beter geschikt voor bepaalde doeleinden en minder voor andere. Wie van tactiek en planning houdt, kan het best een systeem met veel gevechtsregels kiezen en wie veel van roleplay houdt, kan het best een systeem kiezen met veel vrijheid of roleplayondersteuning.

1. Introductie

26-09-21 / Roeland

De Gamemaster, de meester van werelden vol epische verhalen en onvoorstelbare wezens. Dat klinkt wellicht als een grote verantwoordelijkheid, en dat is het ook. Het is alleen een stuk makkelijker dan je zou denken. Iedereen kan namelijk van de ene op de andere dag Gamemaster zijn op een eigen manier. Hoe kan dat? Lees verder!

Een van de beste Gamemasters ter wereld: Matthew Mercer van Critical Role! Bron

Zo werkt het

Met deze stap-voor-stap uitleg over alle aspecten van de Gamemaster kan jij straks met gemak een eigen groep starten. Er zijn meer dan genoeg spelers en helaas weinig Gamemasters. Maak jij straks het verschil?

One shots & Campagnes

Een korte uitleg over de vorm van one shots en campagnes. De meeste mensen kennen slechts campagnes en alles wat daarbij komt kijken. Er zijn echter goede redenen om eens een one shot …of iets tussen een one shot en campagne in te proberen.

Sessie 0

Roleplayinggames vergen best wat tijd van hun spelers, die ze samen in dezelfde kamer (of voicechannel) gaan doorbrengen. Communicatie is daarom onmisbaar. Vóór de eerste sessie van een campagne kan je een sessie 0 houden waarin je afspraken maakt en samen overlegt hoe het spel zal worden gespeeld. Is dat nodig? Lees verder en oordeel zelf.

Improviseren

Door de absolute chaos die een stel spelers in het spel kan brengen, is improvisatie belangrijk. Gelukkig kan dit op veel manieren, zelfs door niet te improviseren maar door extra voor te bereiden. Hoe dat zit, lees je hier.