Een van de meest bekende dan wel niet het bekendste TTRPG-systeem dat er bestaat: Dungeons & Dragons. Het is al meer dan 45 jaar een koploper op de markt van TTRPG en wint elke jaar meer en meer fans. Het is in overvloed terug te vinden in online podcasts en media en met meerdere nieuwe releases per jaar houdt het actieve spelers betrokken bij het spel. Voor velen is het ook hun introductie tot de TTRPG-wereld. Wat maakt Dungeons & Dragons nou zo speciaal, hoe is het spel opgebouwd en waar kan je onder andere bronnen en andere hulpmiddelen vinden?
Wat maakt D&D speciaal?
De reden dat er zoveel liefhebbers van D&D zijn, is vooral omdat het vrienden samenbrengt en onwijs gave avonturen laat beleven gezellig aan de (eet)tafel. Je kan daarnaast ook online samen spelen, waardoor de drempel nog lager ligt om eens een potje mee te doen en daarmee nieuwe vrienden te maken. Het gezamenlijk vertellen van verhalen met vrienden staat centraal in D&D. Het fungeert ook als veilige omgeving, waarin vrienden zich binnen de groep kunnen inleven in hun personage en hun rol in het verhaal kunnen vervullen zoals zij dat willen.
Het is een goed gebalanceerd systeem voor zowel conversatie-roleplay als gevechten en ontdekken & verkennen. Het kan ook zeker aangepast worden, wanneer je groep meer wil halen uit het verkennen van de wereld en minder wil focussen op het voeren van conversaties met mensen in die wereld. Of wanneer je merkt dat je groep juist meer contact wil maken met de bevolking en daar conflicten wil oplossen, kun je je het spel meer richten op conversatiemogelijkheden.
Met het systeem kan je daardoor onwijs veel avontuurstructuren binnen het fantasythema verkennen. Denk daarbij aan bijvoorbeeld de klassieke dungeon crawl, waarin je op zoek gaat naar monsters in grotten die in de nacht de dorpelingen in de buurt lastig vallen of de gevaarlijke tovenaar een bezoekje brengt in zijn geheime laboratorium. Daarnaast kun je ook een heist spelen, waarin jouw groep een belangrijk item moet verkrijgen dat zich in een zwaarbeveiligde kamer bevindt. Bij een heistscenario zal je minder bezig zijn met het verslaan van monsters in een grot, maar meer met het plannen en uitvoeren van een meesterplan om snel en ongezien de missie te volbrengen. Mocht je meer van puzzels houden, dan is misschien de whodunnit of het murder-mystery scenario interessant. Dit zijn complexe plotgedreven varianten van de detectivefictie, waarin het raadsel van wie het misdrijf heeft gepleegd centraal staat. Deze opties zijn maar een kleine selectie uit alle mogelijke structuren en scenario’s die je binnen D&D kunt spelen: dit laat zien hoe veelzijdig je avonturen binnen dit systeem kunnen zijn!
Ook is er onwijs veel content beschikbaar online en in fysieke boekvorm. Van de basisregels, de standaard Dungeon Master Guide en een boek met basismonsters tot boeken met nieuwe werelden en meer klassen en rassen dan je kon bedenken. Er komen constant nieuwe releases en zo is er altijd iets nieuws om mee te nemen in je campaign: vind het laatste nieuws over D&D in dit artikel Dungeons & Dragons – Wat is er nieuw. Daarnaast is er ook heel veel hoge kwaliteit homebrew content online te vinden, waar fanatiekelingen uren aan tijd en enthousiasme in hebben gestoken om bij te kunnen dragen aan het eindeloos groeiende universum van D&D.
Kies een ras een klas en een avontuur
Bij de start van een nieuwe campaign of one-shot creëer je een personage door te kiezen uit een van de vele ras-klas-combinaties. Met dit personage ga je – onder begeleiding van je groepsleden en de invloed van de spelleider – op avontuur. Dit avontuur zal veelal bestaan uit een lange reis met vele hindernissen die je samen met je groep moeten overwinnen. Obstakels kunnen de vorm aannemen van ruige wildernis en natuurfenomenen tot vijanden en monsters: dit zijn een aantal standaardingrediënten voor een traditioneel D&D-avontuur. De hindernissen kunnen een aftakking zijn van de rode draad of juist een opbouw zijn van een groter kwaad dat je zal moeten overwinnen.
Wanneer je groep na een lange weg door het gangenstelsel onder het kasteel dan eindelijk oog in oog komt te staan met de kwade tovenaar in zijn geheime laboratorium, is het tijd hem te verslaan. Met man en macht weet jouw groep hem en zijn ondode handlangers te verslaan en de vrede in de stad terug te laten keren. Niet alleen krijg je hier een goede beloning in de vorm van goudstukken voor, maar van de DM krijgen je personages hier ook ervaring (experience) voor. Met die ervaringen zullen jouw personage en de andere groepsleden sterker worden en in de toekomst groter kwaad onder ogen kunnen komen. Niet alleen zal je ervaring krijgen voor het verslaan van vijanden, maar je kan bijvoorbeeld ook ervaring krijgen wanneer je de tovenaar met woorden weet te overtuigen de stad in tact te houden. Niet alleen met het verslaan van vijanden kun je de ervaring krijgen; ook wanneer quests een andere vorm hebben, zoals het stelen van een item, het vinden van de verdwaalde kinderen of het vinden van ingrediënten voor een levensreddend middel kan dit ervaringspunten opleveren.
De hoeveelheid ervaring die je krijgt, is afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van het obstakel. Wanneer je een hoeveelheid ervaring bij elkaar hebt gesprokkeld, zal je personage een hoger niveau bereiken en vaardiger worden in het uitvoeren van zijn class. Hierbij moet je denken aan het verkrijgen van meer spreuken, gave manoeuvres of expertise in bepaalde handelingen of wapengebruik. Zo kunnen rogues hun vaardigheden perfectioneren en door bepaalde technieken voorkeur te geven zich binnen een archetype te ontwikkelen. Zo kan je de klassieke inbreker nastreven of je meer verdiepen in het manipuleren van personen om je heen, of ontpop jezelf tot een echte piraat en wordt een swashbuckler. Er is keuze genoeg voor alle classes die beschikbaar zijn binnen D&D en allen bieden ze hun mogelijkheden en uitdagingen.
De rol is niet alles bepalend
Wanneer je met het D&D-systeem speelt, zul je bepaalde vaardigheden gedeeltelijk moeten overlaten aan de dobbelsteen. Wanneer je een zogenoemde skill check moet maken omdat je bijvoorbeeld de prijs van je zwaard probeert af te dingen of wanneer je ongezien langs de wachters wilt sluipen, zal je een d20 (dobbelsteen met 20 zijden) moeten rollen. Bij het resultaat tel je dan het getal op dat je karakter heeft in die specifieke vaardigheid. Afhankelijk van of je personage dus goed is in overtuigen of sluipen zal de uiteindelijke score hoger of lager zijn. De DM bepaalt wat de moeilijkheidsgraad is van de activiteit en of de score die je hebt behaald voldoende is om te slagen in wat je probeerde te bereiken.
Voor het aanvallen van vijanden is een vergelijkbare aanpak. Voor het gebruiken van wapens moet je eerst een d20 rollen om te kijken of je je doelwit raakt. Bij het resultaat van de dobbelsteen tel je de score op die gerelateerd is aan je karakters vaardigheid met het wapen. Dan zal de DM aangeven of je het doelwit daadwerkelijk raakt. Vervolgens rol je voor de schade die je doet: verschillende wapens rollen verschillende dobbelstenen. Daarna tel je daar weer je vaardigheid bij op. Voor spreuken die een doelwit moeten raken, werkt het hetzelfde als met het raken van een doelwit met een wapen. Voor andere spreuken moeten de doelwitten rollen om te kijken of ze het effect van de spreuk kunnen ontwijken of weerstaan.
Wanneer je een skillcheck moet maken, zal de DM laten weten. Je zult bijvoorbeeld beschrijven wat je wilt doen en beschrijft hoe je het gaat aanpakken en wat je van plan bent. Wanneer je bijvoorbeeld langs de wachters wilt sluipen, beschrijf je hoe je dat wilt gaan doen. De DM zal je dan vragen een skill check te maken en aan de hand van het resultaat, goed of slecht, kun je dan beschrijven hoe het tafereel verloopt. Goed: je glijdt ongezien langs de wachters en niemand weet ooit dat je daar was. Slecht: je struikelt bij de eerste stap over de straatstenen en valt voor de voeten van de wachters op de grond.
Zo blijven de handelingen in het systeem afhankelijk van het rollen van de dobbelsteen, maar maakt het de ervaring die de karakter heeft met die specifieke vaardigheid wel relevant en kan je een slechte rol omtoveren in een succesvolle check.
D&D resources en homebrew
Voor bronnen voor het spelsysteem hoef je gelukkig niet ver te zoeken. De boeken van D&D worden op veel plekken online verkocht. In Nederlandse webshops zal je voornamelijk officiële releases vinden van Wizards of the Coast – de makers van D&D. Uit deze boeken kan je onder andere de basisregels halen, maar er zijn ook boeken met informatie voor DM’s. Mocht je een kant-en-klaar avontuur willen proberen, dan zijn daar ook boeken voor beschikbaar, elk met een ander thema – veel keus dus!
Ook is er online heel veel homebrew content te vinden. Deze content is voortgekomen uit de fantasie van DM’s, spelers en fans van D&D. Mocht je met je groep naar werelden af willen reizen die niet beschikbaar zijn in de officiële werken van D&D, dan kun je je altijd keren tot werelden gemaakt door andere Dungeon Masters. Of is er misschien een ras of een class die je niet terug kunt vinden in een officiële uitgave, dan is er online vast wel iemand die het helemaal heeft uitgedacht! Zo kan je in het boek The Griffon’s Saddlebag lijsten met magic items vinden, inclusief gedetailleerde beschrijvingen en afbeeldingen. Of duik in de homebrew wereld van Critical Role in de Tal’Dorei Campaign Setting Reborn. Dit boek is gebaseerd op de verhalen van Matthew Mercer die al 7 jaar lang met zijn groep een D&D-stream runt op Twitch. Deze input vanuit de fanbase maakt D&D heel bijzonder en veelzijdig.
Soms loopt deze homebrew content zo uit de hand dat er zelfs boeken worden uitgegeven. Deze bevatten dan alle verhalen, rassen, klassen, magische voorwerpen en meer die allemaal zijn bedacht door die persoon. Het is geweldig om te zien dat het D&D-universum op die manier wordt beïnvloed en uitgebreid.
Mocht je graag een keer Dungeons & Dragons willen spelen, neem dan eens deel aan een one-shot op de Discord! Er zijn veel DM’s die je graag introduceren tot het systeem en je een geweldig avontuur laten beleven! Wil je weten hoe je online kan spelen, check dan het artikel Online Spelen.
