Dit artikel is enkel de mening van de schrijver en moet niet gezien worden als een standpunt van Dutch20.

Als je na een hoop gedoe eindelijk een groepje bij elkaar hebt, een datum hebt gekozen en op sessie 0 allemaal samen gekomen bent om characters te maken, dan zal al snel de vraag komen: gaan we point-buy gebruiken, de standard array of gaan we rollen? Om de één of andere reden blijft die laatste optie extreem populair, maar ik ben hier om je te vertellen dat je simpelweg een gokverslaving hebt.

De reden dat iedereen wil rollen, de vergeefse hoop dat dit gaat gebeuren.

Wat is ‘rollen voor stats’?

In Dungeons & Dragons heeft je karakter 6 verschillende ability scores: Strength, Dexterity, Constitution, Wisdom, Intelligence en Charisma. Aan de hand van hoe hoog deze ability scores zijn, krijg je bonussen of penalties op je d20 rolls. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat je een zo hoog mogelijk getal hebt voor je belangrijkste ability score. Een wizard met 12 Intelligence klinkt misschien op papier als een supercool idee, maar geen één van je spells gaat raken en als het tigste monster zonder enige problemen z’n Wisdom Saving Throw haalt omdat je save DC nog maar net boven de 10 uitkomt, dan begint de rest van de avonturiers zich toch een beetje achter de oren te krabben waarom ze je ook alweer mee hebben genomen om Tiamat te verslaan.

Als je point buy (je krijgt een bepaald budget aan punten en daarmee mag je ability scores kopen) of de standard array (een lijst van vaste ability scores die je mag verdelen over je abilities) gebruikt, dan is je hoogste ability score, voordat je je aanpassingen van je ras hebt toegepast, een 15. Als je echter gaat rollen, dan is het hoogste wat je kan krijgen vaak een 3*6, de legendarische 18, waardoor je met het juiste ras meteen het spel begint met een 20, het maximum dat je kan hebben. Het is dus niet zo vreemd dat een hoop mensen met een gokverslaving willen rollen in de hoop dat ze die 18 halen.

Stats rollen; een historie

Rollen voor je ability scores bestaat al lang, langer dan de meesten van ons D&D hebben gespeeld. In de oudste edities van D&D was het redelijk normaal om een karakter te maken door te rollen voor de ability scores, maar dit is ook een tijdperk waarin D&D heel anders gespeeld werd. In plaats van de lange campaigns vol story en plot die tegenwoordig populair zijn, waren de eerdere versies van D&D vooral gebaseerd op kijken hoe lang je het kon overleven en hoeveel geld je kon verzamelen. Het waren meer war games met een enkel personage dan de verhaal vertellende RPG’s zoals we D&D tegenwoordig kennen. In dat tijdperk was het dus redelijk normaal dat je een karakter had met relatief slechte stats. Als na 2 sessies Kraknor de Barbarian met de ability scores van een kleuter om het leven kwam omdat er een kobold op hem nieste, dan kwam Cracnor, de identieke tweeling die toevallig ook een Barbarian was maar met veel hogere ability scores, zijn broer wreken. Maar tegenwoordig wordt er een stuk meer focus gelegd op een serieus verhaal vertellen, connecties leggen met verschillende NPC’s en je mede-avonturiers. En als Krankor komt te overlijden en Cracnor tevoorschijn komt dan voelt het allemaal een beetje… vreemd.

Het is tegenwoordig dus een stuk belangrijker om een karakter te hebben waar je tevreden mee bent. Je wilt niet dat je karakter nutteloos is. Als je karakter om het leven komt, kun je een stuk minder makkelijk een nieuwe in de party gooien. Dus door het lot een karakter toegegooid krijgen dat geen kans van slagen heeft, is nooit leuk.

De verschillende rolmanieren

Uiteraard zijn er meer mensen die hebben bedacht dat een karakter spelen dat meerdere stats ver beneden de 10 heeft, totaal niet realistisch is. Een karakter met een intelligence van 5 heeft minder intelligentie dan een gemiddelde gorilla, dus deze gaat de meeste concepten niet snappen die nodig zijn om een avonturier te zijn. Daarom zijn er van allerhande manieren om abilities te rollen en dit soort dingen tegen te gaan.

  • 3d6, op volgorde
    • Dit is de oudste vorm van ability scores rollen die er (voor zover ik weet) is, en ook meteen de minst begrijpelijke dat er iemand dit ooit een goed idee vond. Je gooit simpelweg 6 keer 3d6 en dit zijn je ability scores voor je karakter, op de volgorde dat je ze rolt. Gooi je een 4 op je Intelligence en wilde je een wizard spelen? Pech, volgende keer beter.
  • 3d6
    • Iets minder krankzinnig is de 3d6 variant waarbij je zelf nog mag bepalen welke ability bij wat komt. Je kan dus in ieder geval je hoogste ability score gebruiken bij de ability die je nodig hebt. Je range is wel nog steeds ergens tussen de 3 en de 18, dus met wat pech heb je een wizard die net een boek kan optillen en na elke verkoudheid 4 maanden in bed ligt, maar hey.
  • 4d6, drop lowest
    • Dit is tegenwoordig één van de populairste varianten: je gooit vier d6 en de laagste dobbelsteen haal je weg. Dit vermindert de kans dat je een 3 hebt in iets en het haalt het gemiddelde omhoog van een 10-11 naar een 13.

Soms komt er nog de extra regel bij dat je mag rerollen als je totaal minder is dan ‘x’, waar x een arbitrair getal is wat de DM heeft besloten als het punt waarop een karakter speelbaar is.

Waarom haat de schrijver rollen voor stats met zo’n passie dat hij dit artikel besloot te schrijven?

Zoals je misschien al kan zien aan de verschillende manieren van rollen, is er een tendens om te gaan naar een manier van rollen waarin je minder kans hebt om een karakter te krijgen die niks kan. Maar dit is een tervergeefse poging. Je kunt wel proberen om de randomness uit dobbelstenen gooien te halen, maar dan kan je net zo goed geen dobbelstenen meer gooien.

  • Karakters in de party zijn totaal niet gebalanceerd
    • D&D is een spel wat ervan uitgaat dat iedereen ongeveer op dezelfde powerlevel van elkaar zit. Een groepje hobbits erbij die niet kan vechten werkt prima in een verhaal als Lord of the Rings maar als 2 van de 5 spelers in je party in een gevecht niks bijdragen, dan maakt het de taak van de DM niet eenvoudig. Het is daarom ook belangrijk dat iedereen ongeveer rond hetzelfde niveau zit. Je zet ook niet een level 1 Fighter in een groep van level 7 avonturiers, dus waarom zet je wel een karakter dat geen enkele ability score boven de 12 heeft bij de gast die geen enkele score onder de 16 heeft? Als je pech hebt met je karakter rollen, ben je nooit heel veel meer dan een glorified sidekick.
  • Niet elke class heeft dezelfde scores nodig
    • Voor een wizard of een sorcerer is de gok op rollen nog wel te doen. Je hebt ongeveer 9% kans dat je een 18 rolled, en eigenlijk heb je maar één ability score nodig die hoog is, degene waar je casting ability op zit; dit is in RPG-termen ook wel bekend als SAD, Single-Ability-Dependent. Een paladin daarentegen heeft al snel Strength, Charisma en Constitution nodig om z’n harnas te kunnen dragen, z’n casting abilities wat te ondersteunen en niet meteen in één klap neer te gaan omdat hij vooraan in het gevecht staat. Die 18 is leuk, maar niet ten koste van al z’n andere ability scores. Dit is in RPG-termen ook wel bekend als MAD, Multiple-Ability-Dependent. Rollen voor ability scores is een stuk gunstiger over het algemeen voor karakters die SAD zijn en een stuk minder voor degene die MAD zijn.
  • Een hoop scores zijn simpelweg niet logisch voor een avonturier
    • Een argument wat vaak wordt aangedragen is dat rollen de ability scores ‘realistischer’ maakt, maar er is niks realistisch aan een karakter met een score onder de 8. Een Barbarian met een Intelligence van 4 is niet “Ha-ha, I dumb, I hit you”, dit is iemand die net zo goed kan leren als een Giant Weasel. Een Wizard met een Dexterity van 6 is niet ‘onhandig’, die heeft dezelfde behendigheid als een zombie. Je weet wel, die dingen die bekend staan om constant over hun eigen voeten struikelen, langzaam naar je toe komen shamblen en niet genoeg finesse hebben om deuren open te maken. Dit zijn geen ability scores voor een avonturier die het naar een volwassen leeftijd heeft geschopt.
  • Rerollen als je minder hebt dan ‘x’ doet niks.
    • Wat is een betere array voor D&D? 18/18/6/6/6/6 of 13/13/13/13/13/13? Iedereen die een keuze heeft, zal waarschijnlijk de eerste array pakken. De meeste klassen hebben namelijk maar 1 of 2 hoge ability scores nodig, terwijl 13 in alles nergens nuttig voor is. Toch heeft die eerste array een lager totaal (56) dan de tweede array (78). In een hoop van de regels die mensen bedenken voor rerolls zou die eerste array gererolled mogen worden en die tweede niet, terwijl er maar één van de twee echt speelbaar is voor een D&D-karakter.
  • Je wilt niet echt rollen, je wilt gewoon die 18
    • Diep van binnen gaat het ook helemaal niet om het feit dat je wilt rollen. Rollen doe je al genoeg tijdens een sessie. 6 keer minder rollen in een hele campaign gaat je echt wel lukken. De echte reden dat je wilt rollen is dat je dan een kans hebt op een 18. Ik heb zat spelers gezien in mijn tijd als forever DM die extreem graag wilden rollen, en dan net zo lang bleven rollen tot ze uiteindelijk een set hadden waar ze blij mee waren. Dat heeft niks meer met rollen te maken, dit is gewoon powergamen. Als je dit soort superheroic karakters wilt spelen, dan is daar een betere manier voor.

Genoeg gezeurd meneer de pessimist, wat dan?

Doe even net alsof je dat daadwerkelijk dacht zodat ik mijn punt kan afmaken, want ik heb nog wel een oplossing. Uiteindelijk is het enige punt van rollen om een 18 te krijgen in een ability score, dus laten we gewoon dat hele rollen skippen en het eerlijk houden voor iedereen. Er zijn namelijk twee hele makkelijke oplossingen.

  • Heroic Array
    • De standaard array is 8 /10 / 12 / 13 / 14 / 15, dus waarom passen we dit niet gewoon aan naar een heroic array? 8 / 10 / 12 / 14 / 15 / 18, het probleem is opgelost, hoera! Je kan beginnen met een 18, je eindigt niet zo snel met een ability score van een oneven getal (uit gaande van +2/+1 op je ras) en iedereen zit weer op hetzelfde niveau qua kracht. Je kan me later bedanken.
  • Alternate point-buy
    • Normaal gesproken gaat point buy maximaal naar 15, maar dit is redelijk eenvoudig aan te passen. Sommige calculators hebben zelfs deze optie al ingebouwd. Zet simpelweg het maximum op 18 en verhoog het aantal punten dat je mag gebruiken van 27 naar iets als 40. Zo kun je via point buy een karakter maken dat in de buurt komt van het soort ability scores dat je zou rollen met wat geluk, zonder dat je meteen een karakter krijgt met het IQ van een goudvis en de charisma van een dode rat.

En daar heb je het, yours truly heeft voor eens en altijd het probleem van stats rollen opgelost. Die Nobelprijs voor de Wereldvrede zie ik vanzelf wel in mijn postvak verschijnen, en ik wens jullie een hoop plezier in jullie volgende campaign!