Categorie: Artikelen (Page 1 of 34)

De Psion komt eraan: Eindelijk een volwaardige psionische class in D&D 5e

Na jaren wachten, proberen en afwachten, lijkt het erop dat Wizards of the Coast (WotC) klaar is om psionics een eigen plek te geven in Dungeons & Dragons. Het nieuwe playtestmateriaal voor de Psion is uit; en dat is groot nieuws voor iedereen die houdt van kracht die niet uit toverformules, maar uit de pure kracht van de geest komt. Het zal de eerste nieuwe 5e class zijn sinds de introductie van de Artificer.

Maar hoe is het zover kunnen komen? Laten we even terugspoelen.

Een groep avonturiers oog in oog met een Mind Flayer: het monster bekend om zijn mentale kracht. Bron: WotC

Een lange weg vol experimenten 

Psionics – de psychische krachten van de D&D-wereld – heeft altijd een beetje in de coulissen gestaan. Je vindt het niet in de Player’s Handbook, maar het is wel de bekende kracht van wezens zoals de Illithid Mind Flayers. WotC probeerde al langer om deze populaire speelstijl een eigen plek te geven. Eerder werd in 5e de Mystic uitgebracht als Unearthed Arcana-materiaal. Deze class was een alles-in-één oplossing voor psionische fans, maar hij bleek… tja, nogal overweldigend en te krachtig. Uiteindelijk werd de Mystic dan ook nooit onderdeel van een officiële publicatie.

In plaats daarvan koos WotC voor een voorzichtige aanpak: ze introduceerden psionics via subclasses voor bestaande classes. Denk bijvoorbeeld aan de Psychic Warrior (Fighter) en de Soul Knife (Rogue), maar ook de Aberrant Mind Sorcerer is een voorbeeld van een subclass die draait om deze mentale krachten. Dit waren leuke opties, maar voor veel fans voelde het als een pleister op een wond die om een volledige, eigen class schreeuwde. De wens voor een op zichzelf staande Psion was altijd groot en ontwikkelaar Jeremy Crawford gaf in het verleden al aan dat de deur daarvoor niet gesloten was.

Hoe ziet de nieuwe Psion eruit?

De nieuwe playtest-Psion is een full caster wiens kracht volledig uit haar verstand komt. Haar spellcasting ability is daarom Intelligence. Wat haar meteen onderscheidt van andere magic-users, is het volledig unieke Psionic Spells List. Dit is geen arcane, divine of primal magic; dit is pure mentale kracht. Zij maakt gebruik van een eigen, gespecialiseerde lijst van spells die zich richten op het beïnvloeden van gedachten, voorspellen van de toekomst en het manipuleren van de materiële wereld met gedachtekracht.

Daarnaast introduceert de class Psionic Talents. Dit zijn at-will abilities, een soort van kleine psionische kunsten die je altijd kunt gebruiken zonder spell slots of bronnen te verbruiken. Het geeft de class een unieke flow en speelstijl die anders aanvoelt dan een traditionele spellcaster. 

Wat maakt de Psion anders dan de bestaande Psionic subclasses?

Waarom zou je voor de Psion kiezen als je ook een Soul Knife Rogue of Aberrant Mind Sorcerer kunt spelen? Het antwoord zit in de diepte en focus.

De Soul Knife is in de eerste plaats een Rogue. Zij is gericht op stealth, precisie en het neerleggen van tegenstanders met messen van pure psionische energie. Haar psionics zijn een tool voor haar vakmanschap als sluipmoordenaar.

De Aberrant Mind Sorcerer is een Sorcerer wiens magie is vervormd door een buitenaardse invloed. Zij gebruikt haar psionische aanleg om zijn gesproken betoveringen te versterken en te vervormen. 

De Psion daarentegen is de pure, onvervalste meester van de geest. Haar hele identiteit, van haar spells tot haar class features, is geworteld in het psionische. Waar de subclasses psionics als een speciaal gereedschap gebruiken, is de Psion de complete werkplaats. Het biedt een veel breder en diepgaander arsenaal aan psionische mogelijkheden, speciaal voor de speler die zich volledig wil onderdompelen in de rol van een waar telepathisch genie, een psychische krijger of een krachtige telekinet.

Een psion die haar krachten gebruikt om een monster te verslaan. Bron: WotC

Opbouw van de Psion Class: een kort overzicht

Een duik in de mechanica: Hoe werkt de Psion echt?

Nu we een idee hebben van de historie van de Psion in D&D; hoe werkt deze Psion class eigenlijk? Wat maakt hem anders dan een tovenaar of een magiër? Na bestudering van de playtest documenten kunnen we het mechanische hart van deze klasse blootleggen.

De Bouwstenen van een Psion

De Psion draait om drie kernmechanieken die samen een unieke spelervaring creëren:

De Psionic Energy Dice Pool
Het kloppende hart van de class is een persoonlijke pool van dobbelstenen die groeit naarmate de Psion levelt. Beginnend met 4d6 en uitgroeiend tot 12d12, deze dice zijn de brandstof voor bijna alles wat de Psion bijzonder maakt. Het elegante aan dit systeem is de balans tussen resource management en flexibiliteit – je moet keuzes maken over wanneer je je kostbare dice inzet, maar ze komen gedeeltelijk terug na een korte rust.

Psionic Spellcasting: magie zonder theater
Waar andere spellcasters woorden moeten uitspreken en gebaren moeten maken, doet de Psion dit allemaal in stilte. Een revolutionair mechaniek: Psion-spreuken hebben nooit verbale of materiële componenten nodig (tenzij de materiële component verbruikt wordt of een goudkost heeft). Dit maakt de Psion tot de ultieme subtiele spellcaster – iemand die in een volle zaal magie kan gebruiken zonder dat iemand het doorheeft.

Psionic disciplines: je persoonlijke toolkit
Vanaf level 2 kiest de Psion disciplines die bepalen hóé ze hun psionische krachten inzet. Dit zijn geen vaste features, maar een selectie uit een grotere toolkit die je naar eigen inzicht kunt samenstellen en aanpassen als je levelt. Van Bolstering Precognition (het voorspellen en beïnvloeden van toekomstige gebeurtenissen) tot Destructive Thoughts (het omzetten van mentale energie in pure schade), deze disciplines zorgen dat geen twee Psions hetzelfde hoeven te zijn.

De groeicurve: van Novice naar Master

De vroege levels (1-4)
De reis begint met de fundamenten: telekinetische basisvaardigheden, telepathie en de karakteristieke stille spellcasting. Op level 3 komt het cruciale moment: de keuze voor een subclass die de verdere ontwikkeling bepaalt.

De middengroei (5-10)
Hier komt de echte kracht naar voren. Psionic Restoration laat de Psion met een minuut meditatie alle verbruikte Psionic Energy Dice terugkrijgen, wat de uithoudingsvermogen significant verhoogt. Psionic Surge (level 7) introduceert risk-reward gameplay: je kunt hit points opofferen om slechte dice rolls te verbeteren.

The late game (11-20)
Op level 18 zorgt Psionic Reserves ervoor dat de Psion nooit zonder brandstof komt te zitten bij het begin van een gevecht. Het hoogtepunt komt op level 20 met Enkindled Life Force, waar de Psion letterlijk levenskracht kan omzetten in psionische macht – het ultieme mechanische thematische statement voor deze class.

Drie wegen naar macht: de subclasses

De Psion biedt drie duidelijke archetypes die fundamenteel verschillende speelstijlen ondersteunen:

De Metamorph
Voor de speler die van melee combat houdt, maar iets unieks zoekt. Deze Psion vormt het eigen lichaam om tot wapen, met features die doen denken aan een psionische monk of fighter maar met een unieke draai. De Organic Weapons feature laat je kiezen tussen verschillende natuurlijke wapens, elk met hun eigen effect.

De Psykinetic
De meester van pure kracht. Deze subclass verdubbelt op telekinese, met verbeterde versies van basisvaardigheden en features die focussen op force damage en controle. Heightened Telekinesis op level 14 staat toe om de gelijknamige spreuk te werpen zonder spell slot, een enorme flexibiliteitsboost aan deze caster class.

De Telepath
De strateeg en manipulator. Deze variant excelleert in het lezen en beïnvloeden van gedachten, het beschermen van bondgenoten en het verstoren van vijanden. Features zoals Scramble Minds (massa-controle zonder spell slot) maken hen tot formidabele controllers.

Voor welke speler is de Psion geschikt?

De Psion lijkt perfect voor:

  • De Tacticus – Iemand die geniet van resource management en het maken van betekenisvolle keuzes elke beurt.
  • De Roleplayer – Spelers die een karakter willen spelen wiens krachten inherent subtiel en psychologisch zijn.
  • De Buitenbeentjes – Mensen die een spellcaster willen spelen die fundamenteel anders aanvoelt dan de traditionele magiegebruikers.

Met zijn unieke mechanics en sterke thematische identiteit heeft de Psion het potentieel om niet gewoon een nieuwe class te zijn, maar een nieuwe manier om naar magic in D&D te kijken.

Kortom, de Psion belooft een veelzijdige en unieke nieuwe class te worden, die een frisse wind door de spellcasting-klassen van D&D laat waaien. De playtest is nu live en jouw feedback kan helpen deze mentale krachtpatser zijn definitieve vorm te geven.

Githyanki en Githzerai in gevecht. Githzerai staan bekend om hun psionische krachten. Bron: WotC

Horror in oktober

Met Halloween aan het eind van de maand, de dagen korter, de nachten donkerder en het weer guurder, is er niets leukers dan lekker met z’n allen te griezelen en gruwelen. Eerder gaven we al een overzicht van horror-TTRPG’s, maar in de afgelopen jaren zijn er weer een paar hele donkere spellen uitgekomen die perfect passen bij deze Halloween-maand.

Multiplayer

Horror is er in vele soorten en vormen. Gaan we meer aan de steampunkkant zitten, kom je al snel uit bij Our Brilliant Ruin en Candela Obscura. Ben je geïnteresseerd in de gotische verhalen van Edgar Allen Poe, dan is Raven iets voor jou.

Voor een wat grimmige sfeer kun je kijken naar Liminal Horror, Memento Mori en Locus, waarin het draait om het overleven. Found footage is het uitgangspunt voor OBSCURE, waarbij de grootste horror vaak komt uit beelden van beveiligingscamera’s of opnamen die door de slachtoffers gemaakt zijn. In Horror the RPG kun je nachtmerries tot leven laten komen.

Fictiepodcasts zijn een dankbare bron voor TTRPG’s gebleken. Monte Cook heeft twee podcasts gekoppeld aan hun Cypher system en zo kun je nu spelen in de werelden van The Magnus Archives en Old Gods of Appalachia.

Iets oudere TTRPG’s, maar daardoor zeker geen mindere zijn Don’t Rest Your Head (waarin jouw slapeloosheid zowel jouw superkracht als jouw vloek is), Unknown Armies (waarin je je, net als in Kult, tegen hogere – verschrikkelijke – machten probeert te verzetten), Little Fears (het monster onder je bed of in je kledingkast is echt en naar jou als kind wordt niet geluisterd, dus moet je er zelf maar tegen vechten) en Sigil & Shadow (je bent een mens, maar met een monsterlijke familieachtergrond. Wat doe jij om de echte monsters te stoppen?).

In sommige TTRPG’s worden de rollen opgedraaid. In Broken Tales zijn de sprookjesfiguren die we allemaal kennen de antagonisten. Elder Mythos geeft je de kans om eens niet de held of onderzoeker te spelen, maar een verschrikkelijke entiteit waar H.P. Lovecraft trots op zou zijn geweest. 

Brindlewood Bay (omaatjes tegen eldritch horrors) heeft een heel nieuwe tak van games geïnspireerd. Zo probeer je in Paranormal Inc. jullie onderzoeksbureau in paranormale zaken open te houden door de meest vreemde zaken aan te nemen. In Public Access doe je onderzoek naar het tv-station TV Odyssey en de centrale rol die het lijkt te spelen in vreemde gebeurtenissen in Deep Lake.

Een klassiek subtype van het horrorgenre is de slasher. Bloed, gore, gegil en een moordenaar met een hakbijl/pikhouweel/motorzaag/groot mes* (doorhalen wat niet van toepassing is). TTRPG’s als Slash!, Sleepaway en Camp Slaughter brengen dit genre naar de tabletopsessies.

Twee spelers

Soms heb je niet een hele groep tot je beschikking, maar ook met twee spelers krijg je de Halloween-avond goed om. Zo kun je elkaar het leven zuur maken in 1978: The Night They Came Home, Survivor, Paranormal en I’m afraid of you, kun je je vriendschap op het spel zetten met The Pact en The Bite. En de avonturen binnen Cthulhu Confidential zijn bedoeld voor een Game Master en een speler, waarbij je als een ware noir detective de strijd aangaat met de Cthulhu Mythos.

Solo

Mocht je liever alleen thuis gaan zitten met de gordijnen gesloten en kaarsen aan, dan zijn er altijd nog solo RPG’s die je uit de kast kunt trekken. Enkele aanraders zijn:

Scenario’s

Heb je wel al je favoriete spel uit de kast getrokken, maar heb je geen idee voor een avontuur/scenario? Gelukkig zijn er een aantal systeem-agnostische scenariobundels die je kunt gebruiken voor een gruwelijk vermakelijke avond.

In Do Not Adjust Your Set zijn alle scenario’s gebaseerd op urban legends. Met Darkened Hill & Dale waan je je op het Britse platteland en in Midwinter Ghost Stories is het centrale object een trouwjurk die iedere keer een andere rol speelt binnen het scenario.

En mocht je om inspiratie verlegen zitten en je wilt informatie van Nederlandse bodem? De vierde editie van Kennisdomein staat in het teken van gruwelen en griezelen. Met artikelen over de oorsprong van Halloween en nachtmerries en tips over het runnen van een session zero. Ontdek griezelige indie-RPG’s, krijg inspiratie van spannende vragen voor jouw karakter en overleef het systeem-agnostische scenario Het kamp van ‘82.

Een donkere oktober-/griezelmaand en Halloween gewenst! Mwahahahaha…

Main Quest (con) voltooid!

De spanning was te snijden, de anticipatie was hoog. Nooit eerder heeft er iets als dit plaatsgevonden: een real life main quest in de Broodfabriek in Rijswijk.

NPC’s stonden klaar om de spelers te ontvangen. De vendors waren vervloekt en op zoek naar de hulp van dappere avonturiers. Toen gingen de deuren open… en wij waren erbij!

Tijdens het weekend van 13 en 14 september was het zover, de allereerste Main Quest Con!

Het was spannend van alle kanten en voor iedereen, maar bij de eerste binnenkomers was het al duidelijk. Dit wordt een groot succes!

Met meer dan 500 kaartjes verkocht, meerdere main quests voltooid en een hele hoop lachende gezichten is er geen ontkomen aan. Dit was zeker een groot succes!

“Dit is wat wij zochten”, vindt Tom van Project Epos, een van de organisatoren van de Main Quest Con 2025.

“Voor een eerste editie was de Con nu al een aanrader, dus voor de mensen raad ik zeker aan om volgend jaar te gaan”, zegt Bulkdeath, een van onze GM-vrijwilligers.

“Een mega goed georganiseerde con met hele gepassioneerde en gezellige mensen in de organisatie, achter de stands en in het publiek!”, vertelt Rick van The Radiant Forge. Die je misschien nog wel kent van de leuke side-quest die was te doen op de con. Heb jij de Elvish inscriptie kunnen vertalen?

“We gaan de volgende editie nog leuker, toffer en interessanter maken!”, zegt Mark van The Wanderer Games, een van de organisatoren van MQC ’25.

Ook hebben wij van Dutch20 goed kunnen uitpakken, met maar liefst 13 tafels vol met spelers die allerlei soorten TTRPG’s hebben kunnen uitproberen. Van de bekende zoals Dungeons & Dragons, Candela Obscura en Call of Cthulhu tot minder bekende en zelfs nieuwe gamesystemen, zoals Dread, Brindlewood Bay en Grand Odyssey!

Niet alleen de spelers hebben het voor een eerste keer mogen uitproberen, maar ook enkele van onze GM’s hebben nieuwe ervaringen opgedaan!

Barry, een van onze GM-vrijwilligers, heeft de kans genomen om niet alleen voor het eerst op een con te GM’en, maar ook om voor het eerst zijn eigen verhaal te schrijven! “Dit pakte geweldig uit met een enorme cliffhanger waar de spelers op de con werkelijk geïnteresseerd in leken, dus een super ervaring!”, zo zegt Barry!

Zelfs de vervloekte vendors hebben veel lof over het evenement. “Als je even wil opgaan in een fantasieverhaal, dan zou ik je helemaal aanraden om naar Main Quest Con te gaan”, vertelt Maaike van Fairy Clay Treats.

Al met al was het een prachtige ervaring. Zowel de bezoekers, de NPC’s, de vendors, de vrijwilligers en de organisatoren hebben een hele leuke tijd beleefd. Een con om in de gaten te houden dus!

In de woorden van Tom van Project Epos, een van de organisatoren van Main Quest Con ’25:

“Main Quest Con is waar jouw passie gedeeld wordt, en actief. We snappen je, we snappen het. Welkom op Main Quest!”

Dutch20 gaat naar Fantasy Fest

Wij mogen voor de eerste keer bij Fantasy Fest zijn dit jaar! Op zaterdag 11 en zondag 12 oktober staan wij in de Broodfabriek in Rijswijk, waar wij deel zullen zijn van de leukste fantasymarkt van Nederland! Het belooft een leuk weekend te worden vol TTRPG-gerelateerde stands, entertainment en meer.

Wij staan dit jaar naast het Vertel Theater waar je je kan aanmelden voor verschillende introductiesessies, verdeeld over 2 tijdsblokken:

14:00 – 16:00

17:00 – 19:00

De sessies zullen 1,5 tot 2 uur duren.

We hopen jullie te zien bij Fantasy Fest!

Vrijwilligers

Dutch20 draait volledig op vrijwilligers, medeliefhebbers van de hobby. Altijd erg gezellig, met veel oud-gedienden en nieuwe gezichten die je niet gek aankijken als je het hebt over D20’s en sneak attacks. Wil jij conventiebezoekers een toffe kennismaking/ervaring geven met TTRPG’s, sessies runnen voor nieuwe spelers of ervaren veteranen en/of iemand de oren van het hoofd praten over jouw favoriete TTRPG? Meld je dan aan als vrijwilliger bij Dutch20.

Meerkeuze one-shot: laat de avonturiers hun lot bepalen

Een TTRPG staat bekend om het hebben van oneindig veel keuzes, alles is mogelijk. Maar soms wil je als Gamemaster gewoon dat ene monster of die ene val gebruiken, zonder de avonturiers te veel één kant op te dwingen. Hoe leuk is het dan als je de avonturiers toch een keuze laat, maar ook al je opgespaarde ideeën een kans kunt geven? In dit artikel leggen we je uit hoe je dit zou kunnen doen en geven we je een aantal tips.

Combineer autonomie én opgespaarde ideeën

TTRPG’s staan er over het algemeen om bekend dat de keuze van welke acties worden uitgevoerd – tot op zekere hoogte – bij de spelers ligt. Spelers in een specifieke richting dwingen wordt in TTRPG’s niet altijd gewaardeerd, maar als Gamemaster wil je af en toe ook wel eens wat leuke dingen uitproberen. Een leuke manier om dit toe te passen, is een “meerkeuzescenario”. Denk hierbij aan een grot waarbij er achter deur 1 een heel ander gevaar staat te wachten dan wanneer deur 2 gekozen zou zijn.

Hoe werkt dat dan?

Als voorbeeld nemen we een grottenstelsel, waar de avonturiers zich bevinden om een schat te zoeken. Bij de ingang worden ze gewaarschuwd dat ze een gangpad moeten kiezen en dat wanneer er eenmaal gekozen is, er geen weg meer terug is. De eerste ruimte bevat enkel een schatkist, welke (natuurlijk) een mimic blijkt te zijn. De avonturiers lopen, na de mimic te verslaan, door naar de tweede ruimte en komen uit bij een afgrond. Hoe komen ze daar nu overheen? Een scherpe blik van een van de avonturiers ontdekt een onzichtbaar pad naar de overkant. Met een beetje moeite komen alle avonturiers levend aan de overkant aan. Tot slot komen ze aan in een ruimte met een grote muurschildering, welke 7 gekleurde stenen afbeeldt. Na veel wikken en wegen weten de avonturiers de puzzel op te lossen en opent de deur. Ze komen uit in een grote grot met in het midden een schatkist vol met goud. Ze hebben de schat gevonden, maar was dit de beste weg? Hadden ze niet beter gangpad 2 of 3 kunnen kiezen? Waren ze dan sneller en minder gehavend over geweest? Niemand zal het ooit weten…

Zo zie je maar, welke deur de avonturiers ook kiezen; elke opvolgende ruimte bevat een monster, puzzel of een val. Aan jou als Gamemaster om te bepalen wat zich achter welk gangpad gaat bevinden. Heeft gangpad 1 een gevaarlijke puzzel en een mimic? Of misschien een dodelijke val en een lege kamer met waardevolle spullen?

Waar moet je op letten?

Het is natuurlijk aantrekkelijk om alle gekke, rare of bijzondere scenario’s die je ooit bent tegengekomen achter elkaar in een rij aan je spelers toe te vertrouwen. Maar het moet ook leuk zijn voor de spelers. Afwisseling is hierin zeker van belang. Zorg dat ze niet weten wat ze in de volgende ruimte kunnen verwachten; wordt het een puzzel, een monster of iets heel anders?

Uiteraard dien je ook rekening te houden met het level van je spelers. Jouw scenario’s moeten wel een uitdaging zijn, maar niet gelijk je hele groep avonturiers aan hun einde brengen.

Tot slot is het goed om na te denken over de lengte van dit “meerkeuzescenario”. In een one-shot zouden 3 of 4 ruimtes achter elkaar meer dan voldoende zijn – zeker als je daarin het begin van de one-shot en een afsluitend gevecht meerekent. Pas je dit toe in een campaign setting, dan kun je – afhankelijk van je spelers – zeker voor meer dan 4 ruimten achter elkaar gaan. Zorg er dan wel voor dat ze tussendoor kunnen rusten of misschien wat behulpzame items vinden.

Eenmaal voorbereid…

Dit soort “meerkeuzescenario”-settings zijn natuurlijk niet zomaar voorbereid. Je dient te bedenken wat je in je ruimten wilt plaatsen, wat de beste volgorde is en hoe gevaarlijk je alles dient te maken. En bij een setting als deze kan een goede kaart natuurlijk niet ontbreken. Maar eenmaal voorbereid is de setting meermaals te gebruiken. Want waar de ene groep avonturiers gangpad 1 kiest, kiest de ander gangpad 3 – zo heb je eigenlijk 3 avonturen in 1. En als een gangpad eenmaal gebruikt is, kun je deze natuurlijk (deels) vervangen door alle andere ideeën die je nog op het schap hebt liggen. Multi-inzetbaar dus!

« Oudere artikelen

© 2025 Stichting Dutch20 | KvK nr: 92043992