In de RPG-community lopen veel interessante mensen rond, waar je misschien graag meer over te weten komt. Voor een aantal van hen zijn tabletop roleplayinggames méér dan een uit de hand gelopen hobby en zetten ze het in op een speciale manier. Rick Vechel van VechelFantasy is een van die mensen.

Rick Vechel. Foto: Wojcik Productions

Dag Rick, waar kunnen we je van kennen?

Jullie kunnen mij kennen van D&D voor kinderen. Ik heb het Avonturen Handboek ontwikkeld dat je de mogelijkheid biedt om binnen een half uur aan het spelen te zijn met kinderen vanaf 6 jaar. Ook ben ik te vinden op Youtube met DnDutch, waarmee ik streams verzorg en Nederlandstalige uitleg geef over Dungeons & Dragons. Eigenlijk kun je zeggen dat al mijn activiteiten als doel hebben om de drempel verlagen om D&D en tabletop roleplayinggames te gaan spelen.

Je zet D&D in voor leesbevordering bij kinderen. Hoe heb je dit ontwikkeld en waar bestaat dat nu allemaal uit?

Ik ben ermee begonnen in 2018. Van scholen kwamen er signalen dat de leesvaardigheid en het leesplezier terugliepen en dat dit spelenderwijs weer opgevijzeld moest worden. Alles moest leuk worden ingepakt, anders had je pech. Dit was een beetje de kijk op gamification in die periode. Daar ben ik me in gaan verdiepen, maar zeker voor kleine gemeenschappen en scholen is dit heel moeilijk zelf op te pakken. Dit kan ook het gevaar opleveren dat iedere beunhaas ermee aan de slag gaat en dat komt de kwaliteit niet ten goede.

Ik ben gaan nadenken over wat zou passen binnen deze vraag en vooral ook wat zou passen in de klas. In oktober 2018 heb ik een eerste test gedraaid om samen met leerlingen in een verhaal te duiken. Ik was vroeger zelf ook geen goede lezer. Ik had er geen interesse in en vond de rust er niet voor. Ik was wel een gamer, geen goede, maar ik hield van de verhalen. En daardoor bedacht ik: hoe kan ik ervoor zorgen dat de leerlingen zelf de hoofdrol in deze verhalen kunnen gaan spelen? En toen kwam ik uit bij het spel dat ik al sinds mijn 13e speel: Dungeons & Dragons.

Foto: Wojcik Productions

D&D vormde het startpunt maar als je het Avonturen Handboek leest, zul je zien dat het niet puur D&D is. Ik heb de werkzame elementen uit het spel gepakt en gekoppeld aan eigenaarschap. Wat is er nu mooier dan de held te spelen in je favoriete boek? Je hebt alleen de setting, een probleem en een plek (en de medewerking van de auteur en uitgever) nodig en je zet de spelers erin als grote helden van het verhaal. En als kinderen gegrepen worden door het verhaal, kun je ze ook deze verhalen in andere vormen (zoals leesboeken) aanbieden.

Ik heb op dit moment meerdere vormen ontwikkeld voor het onderwijs en bij bibliotheken. Zo ga ik met groepen kinderen, de Verhaal Verkenners, iedere week op avontuur, waarbij ze grote vrijheid krijgen om hun personage te bedenken. Zo kan het voorkomen dat Luke Skywalker naast een rogue door Faerûn loopt. De wereld is een sandbox en alles valt te reflavouren. Beter goed gejat dan slecht verzonnen en die vrijheid is wat het zo breed inzetbaar maakt. Je kunt daardoor ook heel aanbod- en vraaggericht werken.

Op dit moment heb ik een pool van elf freelance spelleiders om mij heen verzameld die de verschillende Verhalen Verkenners groepen begeleiden in bibliotheken. Daarnaast zijn we met een team van drie personen die zich 3 tot 4 dagen in de week bezighouden met het educatieve aanbod op scholen. Om ervoor te zorgen dat bibliotheken, scholen en jongerencentra ook zelf deze activiteiten kunnen opzetten, heb ik de Verhalen Gilde opgericht. Organisaties kunnen hierin trainingen en materiaal inkopen, waardoor wij hun medewerkers intern opgeleiden en met goede kennis van zaken met de kinderen en jongeren op ontdekkingsreis kunnen gaan.

Foto: Wojcik Productions

Dit is ook de insteek geweest voor het Avonturen Handboek dat ik met crowdfunding gefinancierd heb. Het rode deel zijn de regels, de gele sectie bevat knutselopdrachten en in het bruin staat een voorbeeld van een avontuur. Het is zo opgebouwd dat je binnen half uur aan het spelen bent. Het is ook perfect gebleken voor de coronaperiode, waarin ouders vaak met hun handen in het haar zaten over het thuisonderwijs en leuke activiteiten binnenshuis. Je bent met het hele gezin samen bezig aan tafel, in plaats van een verhaaltje voor het slapen voor te lezen kun je samen de verhalen bedenken en als je echt niet meer weet wat je de kinderen kunt laten doen, laat je ze een dice tower of een terreinstuk knutselen.

Wat is de grote kracht van D&D op het gebied van onderwijs en welzijn?

An sich heeft D&D die kracht niet. Het is en blijft gewoon een spel. Intrinsiek heeft het niets educatiefs of therapeutisch. Ik ben zelf sociaal werker en wil de desinformatie daarover tegengaan. Wel kunnen TTRPG’s werkvormen bieden die kunnen bijdragen aan sociale en persoonlijke doelstellingen. Zo heb ik in 2019 een pilot gedaan bij een dagopvang met kinderen met een verstandelijke beperking. We hebben de medewerkers getraind en nieuwe werkvormen aangeboden waar ze nu nog steeds mee werken.

In het onderwijs, zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs, moet je docenten hebben die weten waarvoor ze het doen. De doelen en werkvorm moeten op elkaar aansluiten. Het kan een mooie gezamenlijke hobby zijn waar empowerment en groepsdynamiek naar voren komen, maar dat zouden geen doelen op zich moeten zijn. Je kunt namelijk ook veel stukmaken als je het niet goed doet. Je hebt het gevaar van escapisme, het helemaal kunnen opgaan in andere werelden, en daar zitten ook grote gevolgen aan.

Je wilt de intrinsieke motivatie van deelnemers inzetten. Zo ben ik zelf ook begonnen. Mijn interesses en hobby’s heb ik altijd ingezet voor het sociaal werk. Onbewust leer je zo veel vaardigheden als je bezig bent met de dingen die je leuk vindt. Dan hoeven die niet een doel op zich te zijn, maar een hele leuke bijkomstigheid.

Wat is de mooiste reactie die je gekregen hebt van kinderen met wie je dit soort activiteiten doet?

Achterin het Avonturen Handboek staan twee van deze verhalen. Eentje over een jongen van 8 (of 9) jaar oud die zelf aan de slag was gegaan met een verhaal en zelf avonturen aan het bedenken is. Of die jongen die naar de Verhalen Verkenners toekwam, omdat hij een beetje verlegen was. Zijn vader kwam laatst naar me toe dat hij toch een beetje brutaal geworden was. Hij heeft zijn stem gevonden en is de leider van zijn groep geworden. Dit zijn de mooie voorbeelden van de persoonlijke ontwikkeling die zich kan voordoen.

Het is een andere manier van binnenkomen bij kinderen en jongeren. Je spreekt hun intrinsieke drive aan. De jeugd van tegenwoordig wisselt sneller van interessegebieden. Er zijn maar weinig dingen die echt beklijven, want er is ook zoveel aanbod. Je kunt in verhalen een stukje eigenheid brengen. Je herkent altijd een stukje van jezelf in je personages. Ook geef je de jongeren zelf initiatief en kunnen ze hierin eigenaarschap pakken. Er wordt echt naar hen geluisterd en ze hebben invloed op wat er gebeurt.

Dat geldt natuurlijk niet alleen voor kinderen en jongeren. Je wilt met je activiteiten de drempel verlagen voor iedereen. Dit doe je ook met je activiteiten en streams online. Wat is de grootste uitdaging en het leukste aspect bij het maken ervan?

De grootste uitdaging ligt voor mij in het improviseren van de visuele elementen. Ik ben grafisch niet zo sterk, mijn tekenvaardigheden zijn subpar at best, maar ik wil wel de spelers de vrijheid blijven geven om zelf een richting te kiezen. Het is een uitdaging om on the fly een goede map neer te zetten als ze toch iets heel anders gaan doen dan je van tevoren bedacht had. Zo moest ik tijdens een streamsessie binnen een pauze van een kwartier een heel dorpsplein opbouwen, omdat de sorcerer bedacht had om een fireball te casten op het midden van het plein en er dus een combat ontstond waar ik niet op voorbereid was.

En soms komen je spelers met een andere oplossing dan je had voorzien, zodat je alles wat je bedacht had voor de sessie weer weg kunt gooien. Iets waarvan je verwacht dat ze daar een hele sessie over zouden doen, is binnen een half uur opgelost. Maar dat soort dingen vind ik ook helemaal niet erg. Dat is wat ik het leukste vind aan D&D. Ik laad op door de successen die anderen boeken. Als ze zowel in het spel als daarbuiten beloond worden met mooie beloningen en positieve energie, dan is het voor mij geslaagd.

Foto: Wojcik Productions

Dit grijpt ook erg terug op het verlagen van die drempel. We zijn onze homegame gaan streamen, omdat het zo leuk is om mee te kunnen kijken met de verschillende verhalen die in alle online streams verteld worden. Natuurlijk moet je een paar aanpassingen maken: je kunt niet meer tot 3 uur ’s nachts spelen en je moet gefocust blijven op het verhaal. Entertainment voert de boventoon, voor zowel de spelers als voor de kijkers.

Wat is je grote droom voor D&D/TTRPG’s in Nederland? Wat is jouw grote droom op dat gebied?

Geeks zijn op het algemeen leuke mensen. Het is interessant om te merken dat er daarin verschil is met de Verenigde Staten. Daar heb je veel meer gatekeepers en spelen politieke voorkeuren en sociale uitdagingen een veel belangrijkere rol. Daar zijn wij in Nederland misschien een beetje te nuchter voor. Je bouwt door te spelen persoonlijke relaties met elkaar op en je houdt rekening met elkaar. Als privépersoon hoop ik: als meer geeks meer gezelligheid betekent, hoe leuker het wordt.

Ik duim dat Nederland op een plek komt waar kwaliteit voorop staat. Ik strijd tegen de beunhaas. D&D is geen educatief middel, maar het kan in de juiste handen een interessante werkvorm zijn. De sector zou daarin moeten doorgroeien en volwassen worden.
D&D is zeker een goede gateway drug: je kunt altijd iets met je interesses en talenten. Of je nu graag schrijft, tekent, muziek maakt of gekke stemmetjes opzet: D&D is multidisciplinair en je kunt er altijd iets van jezelf in kwijt. Je leert ook etiquette/tafelmanieren die nu in deze tijd des te belangrijker zijn nu het sociale contact weer terugkomt. En dat tezamen is prachtig!

Wat voor advies kun je spelers/GM’s geven?

Ik heb twee adviezen:

– Pas op, het gaat heel snel. The rabbit hole is deep. Als je eenmaal in deze hobby verzeild bent geraakt, is er zoveel in te ontdekken. Lees, ontdek, kijk en vooral speel zoveel je kunt. Voor Dungeon Masters: pak de Dungeon Masters Guide en het Player’s Handbook erbij. Heel veel werk is al voor je gedaan en uitgedacht. Daarop aansluitend:

– Reflavouring is je grootste vriend. Je hoeft niet iets helemaal vanaf 0 te bedenken. Pak iets wat erop lijkt en pas het aan naar jouw wensen en setting.

Waar kunnen we meer informatie over je vinden?

Via deze Linktree vind je al mijn activiteiten: https://linktr.ee/vechelfantasy

Vanaf zondag 20 maart wordt daar ook Tafelverhalen aan toegevoegd met daarin de leuke verhalen die ontstaan aan tafel tijdens het spelen.